Tον Γενάρη του 2021 είχαμε γράψει στο Capiatalinvest ότι η πανδημία θα οδηγήσει νομοτελειακά σε υπερπληθωρισμό. Είχαμε επίσης προβλέψει την αλλαγή του σκηνικού από τις αρχές του 2022, με την υποχώρηση της πανδημίας, την άνοδο των ενεργειακών τιμών, την άνοδο του Αμερικάνικου δολαρίου, και την πτώση των τιμών των μετοχών και των κρυπτονομισμάτων. Το ερώτημα είναι πως τα είχαμε προβλέψει όλα αυτά χωρίς να έχουμε γνώση για το επερχόμενο πόλεμο στην Ουκρανία; Σε αντίθεση με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι η αιτία του υπερπληθωρισμού, αλλά το φυτίλι που ενεργοποίησε το ντόμινο των εξελίξεων...

Εδώ θα βρείτε το σχετικό άρθρο του Γενάρη του 2021: 

» https://capitalinvest.gr/index.php/oikonomia/economy-greece/124-economy-inflation-2021-2022

Ο Πόλεμος στην Ουκρανία είναι ο Καταλύτης των Οικονομικών Εξελίξεων και όχι η Αιτία του Υπερπληθωρισμού

Όπως ειπώθηκε ο πόλεμος στην Ουκρανία και η άνοδος των ενεργειακών τιμών επιτάχυνε τις οικονομικές εξελίξεις, αλλά δεν είναι η κύρια αιτία του υπερπληθωρισμού που βιώνουμε σήμερα. Η κύρια αιτία για τον υπερπληθωρισμό είναι η υπέρ-προσφορά χρήματος που ξεκίνησε πριν 2 χρόνια, στα μέσα του 2020. Όπως σας είχαμε γράψει πριν ενάμιση χρόνο, η υπέρ-προσφορά χρήματος δημιουργεί νομοτελειακά υψηλό πληθωρισμό καθώς ο πληθωρισμός προκύπτει από το γινόμενο της προσφοράς χρήματος (money supply) επί την ταχύτητα που κινείται το χρήμα στην αγορά (money velocity). Ήταν βέβαιο ότι μόλις υποχωρήσει η πανδημία, και η ταχύτητα του χρήματος αυξηθεί, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών θα ανέβαιναν ασταμάτητα, όπως και έγινε.

Για του λόγου το αληθές, πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον Δεκέμβρη του 2021, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό τα τελευταία 40 χρόνια. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, αυξήθηκε κατά 7%, πριν από τον πόλεμο, και με την τιμή του πετρελαίου μόλις κάπου στα $70-75 ανά βαρέλι.

Το Κλειδί της Οικονομικής Ευημερίας είναι η Αύξηση της Παραγωγικότητας, και όχι η Υπέρ-Προσφορά Χρήματος

Το οικονομικό πρόβλημα της πανδημίας που ξέσπασε το 2020 αντιμετωπίστηκε μονοδιάστατα, με την αλόγιστη αύξηση της προσφοράς χρήματος στην αγορά. Αλλά αν ήταν τόσο εύκολο να ξεπερνάμε τις οικονομικές κρίσεις με την αύξηση της προσφοράς χρήματος, τότε γιατί υπήρξαν οικονομικές κρίσεις στο παρελθόν;

Η αύξηση της ρευστότητας βοηθά μια οικονομία στο να κερδίσει χρόνο, αλλά από μόνη της δεν είναι αρκετή για να λύσει οριστικά το πρόβλημα. Η ιστορία έχει δείξει ότι το κλειδί της οικονομικής ευημερίας είναι:

(α) η αύξηση της παραγωγής (output) μέσω στοχευμένων επενδύσεων (υψηλής προστιθέμενης αξίας)

(β) η αύξηση της παραγωγικότητας μέσω βελτίωσης της τεχνολογίας, αξιοποίησης νέων μεθόδων παραγωγής, αλλά και της μείωσης του κόστους παραγωγής,

(γ) η δίκαιη κατανομή των κερδών σε όλους όσους συμμετέχουν στην οικονομική ανάπτυξη.

Όταν αυξάνεις μονοδιάστατα την ρευστότητα της αγοράς, χωρίς να αυξάνεις παράλληλα την παραγωγή (output), τότε βάσει του νόμου προσφοράς/ζήτησης θα πρέπει να αναμένεις και μια σημαντικότατη άνοδο των τιμών σε προϊόντα και υπηρεσίες. Είναι ζήτημα κοινής λογικής, και οι μεγάλες νομισματικές αρχές αυτού του κόσμου (FED, ECB) δεν θα έπρεπε να επικαλούνται αποκλειστικά τον πόλεμο στην Ουκρανία για το σημερινό πληθωριστικό αδιέξοδο.

Η Επόμενη Μέρα της Διεθνούς Οικονομίας και ο Επερχόμενος Στασιμο-Πληθωρισμός

Το νέο οικονομικό πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σήμερα ονομάζεται σταστιμο-πληθωρισμός.

• Το αποτέλεσμα του στασιμοπληθωρισμού είναι η αύξηση των ποσοστών ανεργίας παράλληλα με την αύξηση του πληθωρισμού.

Οι κεντρικές τράπεζες καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν την αύξηση των τιμών που οι ίδιες προκάλεσαν με την υπέρ-έκδοση χρήματος κατά την περίοδο 2020-2021. Στο οπλοστάσιο τους έχουν ένα περιορισμένο αριθμό μέτρων συγκράτησης των τιμών. Στην ουσία είναι υποχρεωμένες να ανεβάσουν σημαντικά και απότομα το επίπεδο των βασικών επιτοκίων. Ανεβάζοντας τα επιτόκια, μειώνουν την ρευστότητα στην αγορά, και άρα μειώνουν την ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες. Η μείωση της ζήτησης θα οδηγήσει στην συγκράτηση των τιμών (ζητούμενο σήμερα), αλλά παράλληλα θα οδηγήσει και σε μια μίνι οικονομική ύφεση.

• Ο πληθωρισμός σε τρόφιμα/ενέργεια μειώνει το πραγματικό εισόδημα, και άρα οι καταναλωτές είναι υποχρεωμένοι να μειώσουν τις δαπάνες τους σε μη-βασικά αγαθά και υπηρεσίες
• Η επερχόμενη άνοδος των επιτοκίων αυξάνει το κόστος εξυπηρέτησης δανεισμού των νοικοκυριών, άρα μειώνει εκ νέου το πραγματικό τους εισόδημα
• Η μείωση της κατανάλωσης οδηγεί σε μείωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, και άρα σε μείωση των επενδύσεων, και ίσως ακόμα και σε κάποιες απολύσεις

Επιτόκια -Προβλέψεις για το Επόμενο Διάστημα

Αυτές είναι κάποιες προβλέψεις που αφορούν τα επιτόκια για τους επόμενους 6-12 μήνες:

• Αναμένεται σημαντικότατη άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ, έως και τον Δεκέμβρη του 2022, πιο συγκεκριμένα αναμένεται να διπλασιαστεί το βασικό επιτόκιο από 1.50-1.75% που είναι σήμερα στο 3.25-3.50% -Η πιθανότητα να συμβεί αυτό είναι 50% (βάσει του CME FedWatch)
• Από το 2023, αναμένεται σταθεροποίηση του βασικού επιτοκίου στις ΗΠΑ στο 3.25-3.50%
• Ίσως μετά το πρώτο τρίμηνο του 2023 να δούμε τα επιτόκια να ξεκινήσουν να υποχωρούν ώστε να αντιμετωπιστεί η οικονομική ύφεση και η υψηλή ανεργία που θα έχουμε τότε
• Η άνοδος των επιτοκίων θα ξεκινήσει άμεσα και στην Ευρώπη, αλλά θα υπολείπεται έναντι των Αμερικάνικων επιτοκίων και χρονικά αλλά και σε επίπεδο απόδοσης
• Αν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, τα επιτόκια θα ανέβουν πιο ήπια καθώς ο ενεργειακός πληθωρισμός θα μειωθεί και οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούν να επικεντρωθούν στην τόνωση της οικονομίας μέσω μιας νέας νομισματικής χαλάρωσης

Διεθνή Χρηματιστήρια -Προβλέψεις για το Επόμενο Διάστημα

Τα χρηματιστήρια λειτουργούν ως προεξοφλητικοί μηχανισμοί. Μην περιμένετε λοιπόν να πιάσουν τον πάτο τους τον Δεκέμβρη του 2022, όπου θα έχουμε την κορύφωση της αύξησης των επιτοκίων. Λογικά, τα χρηματιστήρια θα πιάσουν πάτο πιο νωρίς.

• Στα επόμενα δύο τρίμηνα, αναμένεται μια πτώση της εταιρικής κερδοφορίας, και αυτό σημαίνει ακριβότερα P/E και άρα πιέσεις στις αποτιμήσεις
• Οι Αμερικάνικες μετοχές έχουν περιθώρια πτώσης τουλάχιστον 10-15% ακόμα
• Οι Ευρωπαϊκές μετοχές είναι πιο φτηνές αλλά αν πιεστούν οι Αμερικάνικες μετοχές, θα πιεστούν και αυτές
• Οι Ελληνικές μετοχές είναι αρκετά φτηνές θεμελιωδώς, αλλά καθώς οι ξένοι θεσμικοί θα κάνουν αναπροσαρμογές στα χαρτοφυλάκια τους, οι Ελληνικές μετοχές θα πρέπει να υποχωρήσουν και αυτές
• Ανατροπή θα δούμε μόνο με το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, αν γίνει αυτό, αναμένεται ένα σημαντικό ράλι στις μετοχές διεθνώς

Ακολουθεί, το μηνιαίο λογαριθμικο γράφημα του Nasdaq 100, κάτω ο δείκτης μου RSI Precision που τον κατεβάζετε δωρεάν στο TradingView. Παρατηρείται ο σχηματισμός ενός ισχυρού καθοδικού τριγώνου.

Γράφημα: Nasdaq 100 (Μηνιαίο) & Δείκτης RSI Precision

Κρυπτονομίσματα -Προβλέψεις για το Επόμενο Διάστημα

Σας είχαμε γράψει, πριν ενάμιση χρόνο, στις αρχές του 2021:

«Όσο θα εκδίδεται νέο χρήμα και τα επιτόκια θα είναι μηδενικά, το πάρτι στις διεθνείς αγορές (hard-assets) θα συνεχίζεται. Μετοχές και Bitcoin θα κάνουν απανωτά ιστορικά ρεκόρ μέσα στο 2021. Το πάρτι αναμένεται να τελειώσει όταν θα δούμε την ουσιαστική αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου.»

«Καθώς τα επιτόκια θα αυξηθούν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ώστε να συγκρατήσουν τον αναδυόμενο πληθωρισμό, οι διεθνείς αγορές θα λουστούν από ένα κρύο ντους. Τότε, οι υπερβολικές αποτιμήσεις των μετοχών θα διορθώσουν απότομα έως ότου επιτευχθεί μια νέα ισορροπία.»

«Όσο αφορά τα κρυπτονομίσματα, στις αρχές του 2022 λογικά θα μπουν και αυτά σ’ ένα νέο Bear Market. Μια νέα πτωτική αγορά για τα κρυπτονομίσματα στις αρχές του 2022, σύμφωνα και με τον κύκλο 4ετίας που ακολουθούν ιστορικά από το 2010, και όπως αυτός ορίζεται από τα εκάστοτε Bitcoin Halving.»

Καθώς όλα τα παραπάνω έχουν επαληθευτεί, τα κρυπτονομίσματα βρίσκονται και επίσημα σ’ ένα Bear Market. Ίσως να βρισκόμαστε μερικούς μήνες πριν από τον πάτο του Bear Market. Από το σημείο που θα πιάσουν τον πάτο, αναμένεται μια συσσώρευση των τιμών για 3-4 εβδομάδες. Χρονικά είναι πολύ πιθανόν ο πάτος να βρεθεί μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2022. Μετά, θα υπάρξει ένα relief ράλι που θα διαρκέσει πολλούς μήνες, έως και τις αρχές του 2023. Μεγάλη προσοχή στο που επιλέγετε να τοποθετηθείτε. Μόνο το Bitcoin (BTC) και το Ethereum (ETH) έχουν κάποια δεδομένη αξία ως δίκτυα, όλα τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα είναι εξαιρετικά πιο επικίνδυνα και πιο αμφίβολα από αυτά τα δύο.

Ακολουθεί, το μηνιαίο λογαριθμικο γράφημα του Bitcoin, κάτω ο δείκτης RSI Precision.

Γράφημα: Bitcoin και στόχοι, μαζί ο δείκτης RSI Precision

Μεγάλη Προσοχή και με τα Ανταλλακτήρια Κρυπτονομισμάτων

Μεγάλη προσοχή με τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Στο τέλος κάθε Bear Market, είθισται να παρατηρείται η χρεωκοπία κάποιου μεγάλου ανταλλακτηρίου. Για να είστε σίγουροι, πάρτε τα κρυπτονομίσματα σας σε κάποιο hardware wallet, όσο αυτά βρίσκονται σε κάποιο ανταλλακτήριο κινδυνεύουν να χαθούν για πάντα. Προσοχή ακόμα και με κάποια μεγάλα ανταλλακτήρια, όπως είναι η Binance.

Η Ροή των Πραγμάτων

Δεν είναι περιττό να σας γράψουμε ότι όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή. Εμείς απλά διαβάζουμε τα δεδομένα της αγοράς και σας τα γράφουμε, ρεαλιστικά, όπως εξελίσσονται. Μερική ανατροπή στα παραπάνω θα μπορούσε να επέλθει μόνο μ’ ένα οριστικό τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας. Αν δεν τελειώσει άμεσα ο πόλεμος, η ροή τον πραγμάτων είναι αυτή.

■ Γιώργος Πρωτονοτάριος, Αναλυτής Διεθνών Αγορών

4η Ιουλίου 2022, για το Capitalinvest.gr

Πηγές:

• https://capitalinvest.gr/index.php/oikonomia/economy-greece/124-economy-inflation-2021-2022
• https://www.ecb.europa.eu/ecb/educational/hicp/html/index.el.html

Σχετικές Συνδέσεις:

► Το Ελληνικό ιστολόγιο FxStreet

► Το ForexExperts.net με reviews

► Decentralized Finance (DeFi) -Η Νέα Ψηφιακή Οικονομική Επανάσταση