Το οικονομικό σοκ από την πανδημία οδήγησε τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο στην έκδοση νέου χρήματος σε επίπεδα ρεκόρ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 21% του συνόλου των δολαρίων που έχουν κοπεί τα τελευταία 120 χρόνια, κόπηκαν το 2020. Πρακτικά, η οικονομική κρίση αντιμετωπίστηκε με την έκδοση νέου χρήματος και την εκμηδένιση των διατραπεζικών επιτοκίων. Το μοντέλο που ακολουθείται παγκοσμίως ονομάζεται Modern Monetary Theory (ΜΜΤ). Σύμφωνα με αυτή την μακροοικονομική θεωρία, οι χώρες που ελέγχουν αποθεματικά νομίσματα (π.χ. Ευρώ) μπορούν να δανείζονται και να ξοδεύουν όσο χρήμα χρειάζονται για να τονώσουν την εγχώρια οικονομία. Στην πραγματικότητα, όπως συμβαίνει πάντα σε κάθε σημαντική οικονομική κρίση, τον λογαριασμό τον πληρώνουν οι επόμενες γενιές...

Ο Ρόλος της Πανδημίας στην Έκδοση Νέου Χρήματος και ο Επερχόμενος Υπέρ-Πληθωρισμός

Η υπέρ-προσφορά χρήματος δημιουργεί νομοτελειακά υψηλό πληθωρισμό καθώς η προσφορά χρήματος και ο πληθωρισμός είναι έννοιες αλληλένδετες. Ο πληθωρισμός προκύπτει από το γινόμενο της προσφοράς χρήματος (money supply) επί την ταχύτητα που κινείται το χρήμα στην αγορά (money velocity). Η προσφορά χρήματος σήμερα είναι σε επίπεδα ρεκόρ, όμως η ταχύτητα που κινείται το χρήμα στην αγορά είναι πάρα πολύ μικρή. Για αυτόν τον λόγο δεν έχουμε δει ακόμα πληθωρισμό. Από την μια υπάρχει μια πολύ μεγάλη ρευστότητα, αλλά από την άλλη, το χρήμα δεν κινείται επαρκώς. Όταν όμως η παγκόσμια οικονομία βγει από την κρίση της πανδημίας και τους περιορισμούς κίνησης των πολιτών, το 2022, η ταχύτητα που κινείται το χρήμα στην αγορά θα αυξηθεί απότομα και σημαντικά. Τότε θα δούμε και την υπέρ-κατανάλωση και τον πληθωρισμό.

Όπως αναφέρθηκε, το 21% του συνόλου των δολαρίων που εκδόθηκαν κατά την περίοδο 1900-2020, εκδόθηκαν μόλις σ’ ένα έτος, το 2020 (η ΜΠΛΕ μπάρα στο γράφημα). Σημειώστε ότι η υπερβολική δημιουργία νέου χρήματος ισχύει και για την Ευρωζώνη, και για άλλες σημαντικές Δυτικές οικονομίες, και όχι μόνο για τις ΗΠΑ.

Γράφημα: Έκδοση Νέων Δολαρίων 1900-2020

 

Οι Προβλέψεις μου για την διετία 2021-2022

Πού θα οδηγήσει όμως αυτή η κατάσταση; Αυτές είναι οι προβλέψεις μου για την διετία 2021-2022:

• Συνέχιση της Υπέρ-Έκδοσης Χρήματος όλο το 2021

Καθώς η πανδημία θα κρατήσει και το 2021, και καθώς η νέα  κυβέρνηση του Baiden στις ΗΠΑ είναι υπέρμαχος της Modern Monetary Theory (αναλύεται παρακάτω), η υπέρ-έκδοση χρήματος θα συνεχιστεί ακατάπαυστα το 2021 τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Χαμηλός Πληθωρισμός και Μηδενικά Επιτόκια σχεδόν όλο το 2021

Οι σημαντικοί περιορισμοί κίνησης σε συνδυασμό με τον φόβο των πολιτών για το οικονομικό τους αύριο θα κρατήσει την κατανάλωση χαμηλά το 2021. Σε αυτό το περιβάλλον δεν μπορούμε να περιμένουμε καμία απολύτως αύξηση των βασικών επιτοκίων. Επιβεβαίωση για τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια του 2021 έρχεται από το CME FedWatch Tool της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (βλέπε πηγές).

• Συνέχιση του Ράλι των Μετοχών και των Κρυπτονομισμάτων (Bitcoin) το 2021

Όσο θα εκδίδεται νέο χρήμα και τα επιτόκια θα είναι μηδενικά, το πάρτι στις διεθνείς αγορές (hard-assets) θα συνεχίζεται. Μετοχές και Bitcoin θα κάνουν απανωτά ιστορικά ρεκόρ μέσα στο 2021. Το πάρτι αναμένεται να τελειώσει όταν θα δούμε την ουσιαστική αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου.

• Η Αλλαγή του Σκηνικού το 2022

Καθώς η πανδημία θα φτάνει στο τέλος της, στις αρχές του 2022, θα φανούν τα πρώτα δείγματα πραγματικής ανάπτυξης και πληθωρισμού. Η κατανάλωση θα αυξηθεί πολύ απότομα καθώς θα αλλάξει η ψυχολογία του κόσμου και καθώς τα ποσοστά αποταμίευσης διεθνώς είναι ήδη παρά πολύ υψηλά. Τότε ένα σημαντικό μέρος της σημερινής αποταμίευσης θα χρησιμοποιηθεί καταναλωτικά.

• Αύξηση των Ενεργειακών Τιμών το 2022

Στην μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού θα συνδράμουν και οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων που χωρίς περιορισμούς κίνησης αναμένεται να αυξηθούν σημαντικότατα το 2022.

• Αύξηση της Φορολογίας από το 2022

Η φορολογία θα αυξηθεί στις Δυτικές Οικονομίες σε μια προσπάθεια να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός. Αυτή η φάση της οικονομίας αναλύεται παρακάτω, εξετάζοντας την Modern Monatary Theory (MMT).

• Αύξηση των Επιτοκίων και Διόρθωση στις Διεθνείς Αγορές στις Αρχές του 2022

Καθώς τα επιτόκια θα αυξηθούν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ώστε να συγκρατήσουν τον αναδυόμενο πληθωρισμό, οι διεθνείς αγορές θα λουστούν από ένα κρύο ντους. Τότε, οι υπερβολικές αποτιμήσεις των μετοχών θα διορθώσουν απότομα έως ότου επιτευχθεί μια νέα ισορροπία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η χρηματιστηριακή αξία της εταιρίας Tesla του Elon Musk ανέρχεται σήμερα σε 800 δις δολάρια.

Όσο αφορά τα κρυπτονομίσματα, στις αρχές του 2022 λογικά θα μπουν και αυτά σ’ ένα νέο Bear Market. Μια νέα πτωτική αγορά για τα κρυπτονομίσματα στις αρχές του 2022, σύμφωνα και με τον κύκλο 4ετίας που ακολουθούν ιστορικά από το 2010, και όπως αυτός ορίζεται από τα εκάστοτε Bitcoin Halving.

• Η Ενίσχυση του Αμερικάνικου Δολαρίου το 2022

Όσο αφορά την αγορά συναλλάγματος, ίσως σε αυτό το περιβάλλον αύξησης των επιτοκίων, το Αμερικάνικο δολάριο να ξεκινήσει μια σημαντική ανοδική κίνηση στις αρχές του 2022. Όμως με κυβέρνηση Baiden στις ΗΠΑ, αυτή η πρόβλεψη είναι κάπως παρακινδυνευμένη.

Όσο αφορά το 2021, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το ευρώ ενάντια στο δολάριο έχει περιθώριο για περαιτέρω άνοδο. Ακολουθεί το γράφημα EURUSD, βλέπουμε ότι η αγορά βρίσκει τα τελευταία πέντε χρόνια αντίσταση (resistance) στο σημείο 38,2 Fibonacci Retracement. Αν το Ευρωδολάριο περάσει πάνω από αυτό το επίπεδο (38,2) και κάνει μηνιαίο κλείσιμο, τότε μπορεί να ακολουθήσει μια εκρηκτική άνοδος για το EURUSD στοχεύοντας ακόμα και το επίπεδο 61,8, ή αλλιώς μια ισοτιμία κοντά στο 1,40.

Γράφημα: Ευρώ εναντίων Δολαρίου ΗΠΑ (2006-2021)

 

Το μακροοικονομικό ‘πείραμα’ που ονομάζεται Modern Monetary Theory (MMT) και εφαρμόζεται σήμερα

Όπως αναφέρθηκε ήδη, το μοντέλο που ακολουθείται παγκοσμίως για την αντιμετώπιση της παρούσας οικονομικής κρίσης ονομάζεται Modern Monetary Theory (MMT) και αποτελεί μια εναλλακτική της παραδοσιακής μακροοικονομικής θεωρίας.

Η Modern Monetary Theory (MMT) προτείνει ότι οι χώρες που ελέγχουν σημαντικά αποθεματικά νομίσματα (π.χ. ευρώ και δολάριο ΗΠΑ) μπορούν να δανείζονται και να ξοδεύουν όσο χρήμα χρειάζονται ώστε να επιτύχουν οικονομική ανάπτυξη και πλήρη απασχόληση. Αργότερα δε, μπορούν να εκδώσουν ακόμα περισσότερο χρήμα ώστε να εξοφλήσουν το χρέος τους. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή δεν υπάρχει όριο στην ποσότητα χρημάτων που μπορεί να δημιουργηθεί από μια κεντρική τράπεζα. Το μόνο όριο προέρχεται από τον αντίκτυπο του πληθωρισμού.

■ Υψηλότερη ανεργία → Η κυβέρνηση δανείζεται και ξοδεύει περισσότερα χρήματα

■ Αποπληρωμή χρέους → Η κεντρική τράπεζα εκδίδει νέο χρήμα

Τελικά, η παραπάνω κατάσταση δημιουργεί πληθωρισμό. Σε αυτό το σημείο, η κυβέρνηση αυξάνει τους φόρους προκειμένου να περιορίσει την κατανάλωση και να ελέγξει τον πληθωρισμό.

■ Ο πληθωρισμός αυξάνεται δυσμενώς → Αύξηση του επιπέδου της εγχώριας φορολογίας

Η πολιτική αυτή εστιάζεται στην:

• Φορολογία
• Κυβερνητικές δαπάνες και
• Μεταφορά πληρωμών

Η θεωρία MMT προτείνει υψηλές κυβερνητικές δαπάνες για:

• Χρηματοδότηση βασικών κυβερνητικών προγραμμάτων (εκπαίδευση, υποδομές κ.λπ.)
• Πλήρης απασχόληση και πλήρη οικονομική ικανότητα των νοικοκυριών
• Ισχυρός ιδιωτικός τομέας

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της μακροοικονομικής θεωρίας MMT, οι χώρες που πάσχουν από υψηλή ανεργία είναι χώρες των οποίων οι κυβερνήσεις ξοδεύουν λιγότερα από αυτά που πρέπει. Ωστόσο, η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης δεν λειτουργούν τόσο αποτελεσματικά όσο θα έπρεπε. Η αύξηση της προσφοράς χρήματος δεν οδηγεί απαραίτητα στα προσδοκόμενα οικονομικά αποτελέσματα, και όπως συμβαίνει πάντα σε κάθε σημαντική οικονομική κρίση, τον λογαριασμό τον πληρώνουν οι επόμενες γενιές. Η οικονομική κρίση από την πανδημία του 2019 δεν θα αποτελέσει εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα.

 

■ Γιώργος Πρωτονοτάριος, Αναλυτής Διεθνών Αγορών

12η Ιανουαρίου 2021, για το Capitalinvest.gr

 

ΠΗΓΕΣ:

□ CurrenciesFx.com: » https://currenciesfx.com/index.php/modern-monetary-theory

□ CME FedWatch Tool: » https://www.cmegroup.com/trading/interest-rates/countdown-to-fomc.html

 

ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ:

► Οδηγός Επένδυσης στις Online Αγορές

► Το Ελληνικό ιστολόγιο FxStreet

► To ExpertSignal.com για Cryptocurrencies