Η αγορά FOREX είναι συντομογραφία των λέξεων Foreign Exchange και αφορά την παγκόσμια αγορά νομισμάτων. Η αγορά αυτή δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 1970 όταν και άλλαξε το παγκόσμιο σύστημα συναλλαγών από ένα σύστημα σταθερής τιμής νομίσματος σε ένα σύστημα μεταβλητής τιμής νομίσματος. Το σταθερό συναλλαγματικό σύστημα ίσχυε από το 1944 και ονομαζόταν Μπρέτον Γουντς (Bretton Woods). Σήμερα, στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος διακινούνται καθημερινά τεράστια ποσά. Συναλλαγές οι οποίες οδηγούν στη διαμόρφωση των διεθνών συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η αγορά του Forex δεν έχει συγκεκριμένη γεωγραφική θέση καθώς οι συναλλαγές πραγματοποιούνται μέσω του ηλεκτρονικού δικτύου των τραπεζών. Οποιοσδήποτε έχει έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και πρόσβαση στο διαδίκτυο μπορεί να πραγματοποιήσει συναλλαγές στην αγορά FOREX με τρόπους που αναλύονται παρακάτω.

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ –THE FOREIGN EXCHANGE MARKET (FOREX)

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ FOREX

Το 1977, οι μέσες ημερήσιες συναλλαγές στην αγορά FOREX ανερχόντουσαν μόλις στα 6 δις δολάρια ημερησίως. Το 1987, οι συναλλαγές έφτασαν περίπου τα 600 δις δολάρια ημερησίως, ενώ το 1997 ανήλθαν σε 1,2 τρις δολάρια ημερησίως. Το 2007, οι ημερήσιες συναλλαγές έφτασαν τα 3,2 τρις δολάρια. Σήμερα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αγορά FOREX υπολογίζεται ότι πραγματοποιεί μέσες συναλλαγές αξίας 4 τρις δολαρίων ημερησίως. To 36% των συναλλαγών στην αγορά FOREX πραγματοποιείται μέσω της Μεγάλης Βρετανίας, το 17% μέσω των ΗΠΑ και το 6% μέσω της Ιαπωνίας. Η αγορά FOREX λειτουργεί 24 ώρες και 5 ημέρες την εβδομάδα, από τη Δευτέρα έως και την Παρασκευή.

 

                                       

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ FOREX

Η τοποθέτηση ενός επενδυτή στην αγορά συναλλάγματος (FOREX) μπορεί να πραγματοποιηθεί με πολλούς τρόπους όπως αναλύεται και παρακάτω. Οι λόγοι για κάποιον να τοποθετηθεί στην αγορά συναλλάγματος είναι δύο:

1) Κάλυψη συναλλαγματικού κινδύνου

2) Κερδοσκοπία, κυρίως με την χρήση παραγώγων συμβολαίων (options και futures)

 

∟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ FOREX

1) ΑΓΟΡΑ SPOT (FX SPOT TRADING)

ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ: 1,5 τρις δολάρια ημερησίων συναλλαγών

Η spot αγορά αντιπροσωπεύει μια άμεση συναλλαγή μεταξύ ενός αγοραστή και ενός πωλητή. Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται τοις μετρητοίς και η παράδοση γίνεται μετά δύο ημερών (Τ+2), με την εξαίρεση κάποιων ισοτιμιών που ισχύει μια ημέρα παράδοσης (Τ+1). Είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος συναλλαγής νομισματικών ισοτιμιών και πραγματοποιείται κυρίως μέσω του ηλεκτρονικού δικτύου των τραπεζών.

2) ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΤΥΠΟΥ FORWARD

ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ: 480 δις δολάρια ημερησίων συναλλαγών

Μια αγορά νομισμάτων μέσω ενός συμβολαίου Forward γίνεται σήμερα αλλά παραδίδεται στο μέλλον.  Ο αγοραστής και ο πωλητής συμφωνούν στους όρους της αγοροπωλησίας αλλά η συναλλαγή πραγματοποιείται σε κάποια ημερομηνία που ορίζεται στο μέλλον. Η διάρκεια ενός συμβολαίου Forward μπορεί να είναι από μια μέρα έως και μερικά χρόνια. Τα συμβόλαια τύπου Forward μοιάζουν με τα παράγωγα συμβόλαια τύπου Futures (αναλύονται παρακάτω) με τη διαφορά όμως ότι δεν είναι διαπραγματεύσιμα σε κάποιο χρηματιστήριο καθώς αποτελούν μια ‘κλειστή’ συμφωνία μεταξύ δύο πλευρών. Συνήθως η μια πλευρά είναι μια τράπεζα και η άλλη πλευρά μια επιχείρηση ή ένας μεγάλος ιδιώτης επενδυτής.

3) ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ SWAPs (FOREIGN EXCHANGE SWAPs KAI CURRENCY SWAPs)

ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ: 1,8 τρις δολάρια ημερησίων συναλλαγών

Σε μια συναλλαγή τύπου SWAP αποφασίζεται μια αγοροπωλησία νομισμάτων που θα ισχύσει όμως για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Μετά το πέρας αυτού του διαστήματος οι δύο πλευρές (αγοραστής και πωλητής) είναι υποχρεωμένες να αντιστρέψουν τη συναλλαγή. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται κυρίως από μεγάλους επενδυτές για την κάλυψη του συναλλαγματικού τους κινδύνου σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.

4) ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΤΥΠΟΥ CURRENCY FUTURES (ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ)

ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ: 210 δολάρια ημερησίων συναλλαγών (futures και options)

Τα futures είναι συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που μπορεί να αγοράσει ένας επενδυτής σήμερα στις περισσότερες διεθνείς χρηματαγορές. Είναι τυποποιημένα προθεσμιακά συμβόλαια και αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε κάποιο χρηματιστήριο. Η μέση διάρκεια ενός συμβολαίου future είναι περίπου τρεις μήνες ενώ απαιτείται από τον επενδυτή να έχει ένα ποσοστό της συναλλαγής του ως ασφάλεια (margin). Η ασφάλεια αυτή ξεκινά με το 5-15% της συναλλαγής αλλά μπορεί να μεγαλώσει στο μέλλον ανάλογα με την κίνηση της αγοράς. Συνεπώς ένας επενδυτής είναι εκτεθειμένος σε μη προκαθορισμένο κίνδυνο. Ένα παράγωγο future δίνει την ευκαιρία σε ένα επενδυτή να ‘ποντάρει’ τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση μιας ισοτιμίας.

5) ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΤΥΠΟΥ CURRENCY OPTIONS (ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ)

ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ: 210 δολάρια ημερησίων συναλλαγών (futures και options)

Τα options είναι συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που όμως σε αντίθεση με τα συμβόλαια futures έχουν προκαθορισμένο ρίσκο.  Σε ένα τέτοιο παράγωγο προϊόν ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα αλλά όχι την υποχρέωση να πραγματοποιήσει μια συναλλαγή στο μέλλον. Ένα συμβόλαιο option πραγματοποιείται σε μια προσυμφωνημένη ισοτιμία και σε μια συγκεκριμένη μελλοντική ημερομηνία. Η παγκόσμια αγορά options χρησιμοποιείται τόσο για την κάλυψη κινδύνου όσο και για την κερδοσκοπία και δίνει επίσης την ευκαιρία σε ένα επενδυτή να ‘ποντάρει’ τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση μιας αξίας (π.χ. συναλλαγματικής ισοτιμίας).

 

Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Η αξία κάθε νομίσματος βρίσκεται συνέχεια σε κίνηση και εξαρτάται από την ισοτιμία του με άλλες νομισματικές αξίες. Το εύρος της προσφοράς και της ζήτησης σ’ ένα νόμισμα διαμορφώνει και την ισοτιμία του με τις άλλες ισοτιμίες. Οι διεθνείς συναλλαγματικές ισοτιμίες είναι σημαντικές καθώς καθορίζουν τους όρους σύμφωνα με τους οποίους πραγματοποιείται το διεθνές εμπόριο ενώ παράλληλα διαμορφώνουν τις δημοσιονομικές εξελίξεις σε μακροοικονομικό επίπεδο. Μια κεντρική τράπεζα, με τις παρεμβάσεις της, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά μια συναλλαγματική ισοτιμία. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν να διαλέξουν κυρίως μεταξύ δύο αντίθετων πολιτικών:

1) ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΛΗΡΗΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ (HARD CURRENCY)

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ:

Έχει αποτέλεσμα ένα νόμισμα να υπερτιμάται έναντι άλλων ανταγωνιστικών νομισμάτων.

ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ:

Αύξηση του βασικού επιτοκίου (π.χ. Euribor) από μια κεντρική τράπεζα, σε συνδυασμό με την εφαρμογή πολιτικών συγκράτησης της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:

Βοηθά να συγκρατείται ο πληθωρισμός και ευνοεί τους εισαγωγείς ενώ αντίθετα βλάπτει σοβαρά τους εξαγωγείς. Οι επιπτώσεις σε μακροοικονομικό επίπεδο αφορούν την επίτευξη σταθερότητας με αντίτιμο όμως την χαμηλή ανάπτυξη και την υψηλή ανεργία. Η νομισματική αυτή πολιτική είναι θεμιτή σε περιόδους όπου η οικονομία τρέχει με επί μακρόν και πρέπει να συγκρατηθεί. 

2) ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΧΑΛΑΡΗΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ (SOFT CURRENCY)

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ:

Έχει αποτέλεσμα ένα νόμισμα να διολισθαίνει έναντι άλλων ανταγωνιστικών νομισμάτων.

ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ:

Επιτυγχάνεται με την μείωση του βασικού επιτοκίου από μια κεντρική τράπεζα σε συνδυασμό με άλλα στοχευμένα μέτρα αύξησης της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:

Βοηθά να μειώνεται η ανεργία και να αυξάνεται η ανάπτυξη (ΑΕΠ) μιας οικονομίας ενώ παράλληλα έχει ευνοϊκά αποτελέσματα στο εμπορικό έλλειμμα. Ευνοεί τους εξαγωγείς ενώ αντίθετα βλάπτει σοβαρά τους εισαγωγείς. Στα αρνητικά η αύξηση του πληθωρισμού αλλά και η αύξηση του κόστους εισαγωγής πρώτων υλών. Σε περίπτωση δε που μια οικονομία δεν δανείζεται στο νόμισμα της αλλά σε ξένα νομίσματα (π.χ. δολάριο) τότε μια ελαστική ισοτιμία έχει σαν αποτέλεσμα την διόγκωση του δημόσιου χρέους.

                                    

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΜΙΑΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ

Η διακύμανση της αξίας ενός νομίσματος εξελίσσεται ανάλογα με τις εξελίξεις στην τοπική οικονομία αλλά και με τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις. Οι μεταβολές των ισοτιμιών στην αγορά Forex αναλύονται βάσει δύο συνισταμένων, μέσω της θεμελιώδους και της τεχνικής ανάλυσης.

∟ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ (Fundamental Analysis)

Η θεμελιώδης ανάλυση μιας συναλλαγματικής ισοτιμίας αποτελεί την ανάλυση των πραγματικών γεγονότων και μακροοικονομικών δεδομένων που σχετίζονται με την οικονομία της χώρας αναφοράς αλλά και των παγκοσμίων οικονομικό-πολιτικών εξελίξεων. Πιο συγκεκριμένα αναλύονται μεταβλητές όπως το ύψος των επιτοκίων και του πληθωρισμού μιας οικονομίας, οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών αλλά και μια σειρά άλλων παραγόντων όπως το ύψος της ανεργίας, η πορεία του ΑΕΠ, η βιομηχανική παραγωγή, το ύψος του δημόσιου και του ιδιωτικού δανεισμού και άλλοι. Όπως αναλύθηκε και παραπάνω οι κεντρικές τράπεζες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία των διεθνών συναλλαγματικών ισοτιμιών.

∟ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΙΑΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ (Technical Analysis)

Τεχνική ανάλυση στην αγορά FOREX είναι η διαδικασία ανάλυσης των κινήσεων των αγορών και των πωλήσεων μιας ισοτιμίας για μια περίοδο και συνεπώς των εισροών και των εκροών κεφαλαίου. Ανάλογα με την προσφορά και την ζήτηση μιας συναλλαγματικής αξίας διαμορφώνεται μια ιστορική πορεία των τιμών, βάσει της οποίας μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για το μέλλον. Η τεχνική ανάλυση μετρά κατά κάποιο τρόπο την ψυχολογία και τη ροή κεφαλαίου μιας ισοτιμίας αδιαφορώντας για τα θεμελιώδη οικονομικά δεδομένα της οικονομίας. Στόχος του επενδυτή συναλλάγματος που την χρησιμοποιεί είναι ο εντοπισμός των βέλτιστων σημείων εισόδου / εξόδου σε μια συναλλαγματική ισοτιμία. Πρακτικά η τεχνική ανάλυση αποτυπώνεται συνήθως ένα σχεδιάγραμμα που ακολουθείται και από μια σειρά δεικτών και σημάτων αγοράς και πώλησης. Σε μια αγορά όπως του FOREX, στην οποία τα νέα θεμελιώδη δεδομένα αποτυπώνονται τάχιστα στις τιμές, η αξία της τεχνικής ανάλυσης αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Στην αγορά FOREX είναι ευρέως διαδεδομένα ρομποτικά συστήματα συναλλαγών. Τα συστήματα αυτά πραγματοποιούν συναλλαγές αυτόματα και εξυπηρετούν την εφαρμογή στρατηγικών (π.χ. stop-loss στρατηγικές). Σίγουρο είναι ότι ένας επενδυτής δεν μπορεί να βασιστεί σε τέτοια συστήματα για να κερδίσει, μπορεί όμως να τα χρησιμοποιήσει βοηθητικά για την συγκράτηση του ρίσκου του χαρτοφυλακίου του.

∟ ΜΟΧΛΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (LEVERAGE) ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ FOREX

Αυτό που χαρακτηρίζει την αγορά FOREX είναι το υψηλό επίπεδο μόχλευσης κεφαλαίου (leverage). Ένας επενδυτής μπορεί να χρησιμοποιήσει μόχλευση κεφαλαίου από 2 έως και 50 φορές στο κεφάλαιο του. Δεσμεύοντας δηλαδή ένα κεφάλαιο αξίας 1.000 ευρώ μπορεί να πραγματοποιήσει μια αγορά / πώληση νομισμάτων αξίας έως και 50.000 ευρώ. Η μόχλευση κεφαλαίου πραγματοποιείται κυρίως μέσω της χρήση παραγώγων προϊόντων και ειδικά options συμβολαίων. Αν ένας επενδυτής χρησιμοποιήσει μόχλευση 20 φορές για την αγορά ενός νομίσματος –και η ισοτιμία του νομίσματος μεταβληθεί 1%, τότε η μεταβολή στην τοποθέτηση του ανέρχεται σε 20%. Η μόχλευση κεφαλαίου είναι ιδιαίτερα ελκυστική αλλά στην πραγματικότητα κρύβει τεράστιους κινδύνους ειδικά για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την διαχείριση του επενδυτικού ρίσκου.

 

 

 

ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ ΚΑΙ ΖΕΥΓΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ

Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζονται τα σύμβολα των σημαντικότερων διεθνών νομισματικών ισοτιμιών.

Πίνακας: Οι σημαντικότερες διεθνείς συναλλαγματικές ισοτιμίες

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ	ΣΥΜΒΟΛΟ
Ευρώ	EUR
Δολάριο ΗΠΑ	USD
Αγγλική Λίρα	GBP
Ιαπωνικό Γιεν	JPY
Ελβετικό Φράγκο	CHF
Δολάριο Αυστραλίας	AUD
Δολάριο Καναδά	CAD
Δολάριο Ν. Ζηλανδίας	NZD
Σουηδική Κορώνα	SEK
Κορώνα Δανίας	DKK
Κορώνα Νορβηγίας	NOK
Δολάριο Σιγκαπούρης	SGD

 

∟ ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ (ΖΕΥΓΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ)

Αν και υπάρχουν πολλά ζεύγη νομισμάτων που προσφέρονται στην αγορά FOREX, τα σπουδαιότερα ζεύγη νομισμάτων είναι τα ακόλουθα:

• EUR / USD και αντίθετα EUR / USD
• USD / JPY και αντίθετα USD / JPY
• GBP / USD και αντίθετα GBP / USD

Οι παραπάνω ισοτιμίες χαρακτηρίζονται από υψηλές συναλλαγές στην αγορά FOREX αλλά και από μικρά spreads (spread είναι η διαφορά μεταξύ της τιμής αγοράς και της αγοράς πώλησης).

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Η αγορά FOREX ανθεί και θα συνεχίσει να ανθεί στο μέλλον. Θα αυξάνει και θα αναπτύσσεται δε έως ότου καθιερωθεί στον πλανήτη ένα κοινό παγκόσμιο νόμισμα. Με δεδομένες όμως τις παρούσες συνθήκες της παγκόσμιας οικονομίας και τις διαφορές στο κατά κεφαλήν εισόδημα μεταξύ Δύσης και Ασίας -κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί για την επόμενη τουλάχιστον δεκαετία. Κάποια στιγμή όμως στο μέλλον δεν είναι απίθανη η εισαγωγή μιας κοινής παγκόσμιας νομισματικής αξίας -καθώς μια κοινή ισοτιμία θα εκμηδένιζε τα συναλλαγματικά κόστη και τους κινδύνους των επενδυτών αλλά και παράλληλα θα υποβοηθούσε την διεξαγωγή του παγκόσμιου εμπορίου. Η εισαγωγή ενός κοινού νομίσματος ίσως όμως να κρύβει και κινδύνους που είναι δύσκολο να μετρηθούν σήμερα.

 

◘ Γ. Πρωτονοτάριος

 

Σχετικές Συνδέσεις:

► Το Ελληνικό ιστολόγιο FxStreet

► Το ForexExperts.net με reviews

► Το ForexRobots.net με Expert Advisors

  

Capitalinvest.gr

Απαγορεύεται η ολική αναδημοσίευση, ή μερική αντιγραφή κειμένων και γενικότερα πληροφοριών που περιέχονται στις σελίδες του ιστοχώρου χωρίς την σχετική άδεια.