Η ΔΟΣΗ ΤΩΝ 52,4 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ

Το συνολικό ποσό της καταβληθείσας δόσης που συμφωνήθηκε στη συνδιάσκεψη του τελευταίου EUROGROUP κυμαίνεται περί τα 52,4 δις. ευρώ τα οποία και θα εκταμιευθούν μέχρι το Μάρτιο του 2013. Μέσα στο Δεκέμβριο 2012 εκταμιεύονται 34,4 δις. Ευρώ τα οποία και αφορούν α) 11,3 δις ευρώ για την επαναγορά ομολόγων, β) 16 δις ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών τραπεζών και γ) 6 δις. ευρώ για τις ανάγκες του προϋπολογισμού, με το 1,1 δις ευρώ να καλύπτει τμήμα από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τους ιδιώτες. Εντός του α’ τριμήνου του 2013 θα εκταμιευτούν άλλα 14,8 δις. Η παρούσα δόση των 52,4 δις ευρώ είναι σίγουρα πολύ σημαντική για την Ελληνική Οικονομία, αλλά όμως δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση λύση του Ελληνικού Ταμειακού Προβλήματος…

Η Ελλάδα τελικά κατάφερε να εξασφαλίσει τη δόση των 52,4 δισ. ευρώ. Με την συγκεκριμένη συμφωνία απομακρύνθηκε επί μακρόν το ενδεχόμενο μιας ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας και βίαιης εξόδου της χώρας από τη ζώνη του Ευρώ.

Ακολουθούν τα σημαντικότερα στοιχεία και αποτελέσματα της συμφωνίας αυτής.

 Ο ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΟΣΗΣ

Το συνολικό ποσό της καταβληθείσας δόσης που συμφωνήθηκε στη συνδιάσκεψη του τελευταίου EUROGROUP κυμαίνεται περί τα 52,4 δις. Ευρώ τα οποία και θα εκταμιευθούν (με την ικανοποίηση βέβαια κάποιων προαπαιτούμενων) μέχρι το Μάρτιο του 2013.

Μέσα στο Δεκέμβριο 2012 εκταμιεύονται 34,4 δις. Ευρώ τα οποία και θα κατανεμηθούν ως εξής:
α) Τα 11,3 δις ευρώ αφορούν την επαναγορά ομολόγων
β) Τα 16 δις ευρώ αφορούν την ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών τραπεζών
γ) Τα υπόλοιπα 6 δις. ευρώ θα διατεθούν για τις ανάγκες του προϋπολογισμού με το 1,1 δις ευρώ να καλύπτει τμήμα από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τους ιδιώτες.

Εντός του α’ τριμήνου του 2013 θα εκταμιευτούν άλλα 14,8 δις. θέτοντας όμως ως  Ελληνική υποχρέωση την ψήφιση και εφαρμογή του νέου φορολογικού νόμου. Από αυτά τα χρήματα, 7,2 δις. θα πάνε στην ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών τραπεζών και τα υπόλοιπα στην κάλυψη αναγκών του Εθνικού προϋπολογισμού. Σε όλα τα παραπάνω ποσά θα προστεθεί και η οικονομική συμμετοχή από το ΔΝΤ συνολικού ύψους 3,2 δις ευρώ. Η συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΔΝΤ τον Ιανουάριο του 2013 θα ρυθμίσει το πότε ακριβώς θα παρασχεθεί το συγκεκριμένο ποσό.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ / ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗΣ

Τα αποτελέσματα από τη σχετική συμφωνία και το ξεμπλοκάρισμα της δόσης έχουν αντίκτυπο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο σύνολο της Ευρωζώνης.

Σε επίπεδο χώρας θα μπορούσαν να αναφερθούν τα παρακάτω:

Α) Απομάκρυνση του σεναρίου της αναγκαστικής εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη (Grexit)

Β) Υποχώρηση των spreads των Ελληνικών δεκαετών ομολόγων στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο χρόνων και αύξηση της αξίας των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στη δευτερογενή αγορά

Γ) Εξασφάλιση των αναγκών χρηματοδότησης της χώρας για τα επόμενα χρόνια γεγονός που με τη σειρά του δίνει το απαραίτητο χρονικό διάστημα για να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να προσαρμοστεί στις νέες οικονομικές συνθήκες.

Δ) Εξασφάλιση της ίδιας συμμετοχής της Ελλάδας για την εκταμίευση κονδυλίων του ΕΣΠΑ που κυριολεκτικά βρισκόταν στο περιθώριο το τελευταίο εξάμηνο. Επίσης απεμπλοκή σημαντικών κατασκευαστικών έργων και ενίσχυση της ρευστότητας όλης της αγοράς.

Ε) Βελτίωση της θέσης της χώρας σε διεθνές επίπεδο και αναβάθμιση της Ελληνικής οικονομίας κατά έξι βαθμίδες από την S&P.

ΣΤ) Η προσαρμογή της Ελληνικής Οικονομίας στις νέες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει τα επόμενα χρόνια στην υιοθέτηση και άλλων ενισχυτικών μέτρων όπως η κατά ένα ποσοστό συμμετοχή της Ε.Ε. στην επανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών Τραπεζών (με αντίστοιχη ελάφρυνση του κρατικού προϋπολογισμού) και ίσως και το «κούρεμα» του επίσημου κρατικού χρέους μετά τις Γερμανικές Εκλόγές.

Ως προς την Ευρωζώνη αναφέρονται ενδεικτικά τα εξής:

Α) Ισχυροποίηση της συνοχής της Ευρωζώνης. Με το πρόβλημα της Ελλάδας να μπαίνει σε μία τροχιά λύσης, της δίνεται η ευκαιρία να προχωρήσει σε άλλες σημαντικές πολιτικές συμφωνίες όπως η δημιουργία του Ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος εποπτείας που μπορεί να συμβάλει στην ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.

Β) Σημαντική μείωση των επιτοκίων δανεισμού άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου. Ακόμα και του Ιταλικού Δημοσίου, παρά τα εσωτερικά πολιτικά προβλήματα που ανέκυψαν με την παραίτηση του πρωθυπουργού κ. Μόντι.

Γ) Μείωση του συστημικού ρίσκου συνολικά όλης της οικονομικής ζώνης του ευρώ.

ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥΣ

Η Κατάσταση στην Ελλάδα Σήμερα
Τα τελευταία χρόνια, η οικονομική και η κοινωνική κρίση στη χώρα συνεχώς διογκώνονται. Η ανεργία σήμερα έχει υπερβεί το 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και όλες οι μελέτες αναφέρουν πως μέσα στους επόμενους μήνες θα ξεπεράσει το 30%. Η υπόθεση εργασίας για τον προϋπολογισμό του 2013 αναφέρει συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 4,50% ενώ μεταξύ 2009-2012 η ύφεση οδήγησε συνολικά σε πτώση του ΑΕΠ κατά 20%.
Τα επίσημα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ και την ΤτΕ δείχνουν τα αποτελέσματα της κρίσης σε σημαντικούς κλάδους της Ελληνικής Οικονομίας. Χαρακτηριστικά το τελευταίο τρίμηνο του 2012 σε σχέση με το αντίστοιχο του προηγούμενου έτους, ο κλάδος των κατασκευών κατέγραψε μείωση 35%, ενώ στον κλάδο του χονδρικού εμπορίου καταγράφεται πτώση περίπου 8,5%.

Η Κατάσταση στο Τραπεζικό Σύστημα
Η ύφεση και η ανεργία δημιουργούν τεράστια προβλήματα στα νοικοκυριά και στην ιδιωτική οικονομία με αποτέλεσμα τη μη ικανοποίηση των υποχρεώσεων τους απέναντι στις τράπεζες. Οι επισφάλειες των τραπεζών έφτασαν τα 52 δις ευρώ (στοιχεία ΤτΕ Σεπτέμβριος 2012) με το ποσοστό των καθυστερούμενων δανείων (άνω των 90 ημερών καθυστέρηση), όλων των κατηγοριών να φτάνει στο 22,5%. Με αυτά τα δεδομένα είναι πολύ δύσκολο για τις τράπεζες να προχωρήσουν σε διοχέτευση ρευστού στην αγορά από την στιγμή που δεν παρατηρείται και επιστροφή των καταθέσεων από το εξωτερικό. Η ανακεφαλαιοποίηση τους, με τα χρήματα της δόσης, δεν πρόκειται να οδηγήσει σε αύξηση των δανειοδοτήσεων όπως αφήνεται να εννοηθεί από κυβερνητικές και άλλες πηγές.

Αλληλοσυγκρουόμενα Συμφέροντα
Εκτός όλων των παραπάνω πολύ σημαντικό πρόβλημα αποτελούν τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα διαφόρων επαγγελματικών ομάδων οι οποίες δεν θέλουν να χάσουν κεκτημένα προηγούμενων χρόνων. Οι δικαστές συνεχίζουν τη ουσιαστική απόχη από τα καθήκοντα τους δημιουργώντας τεράστια προβλήματα και καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης. Είναι γεγονός πως οι μονομερείς αποφάσεις του κυβερνητικού επιτελείου σίγουρα επιδέχονται βελτιώσεων και πολλές φορές γίνονται πολύ βιαστικά και χωρίς τον απαιτούμενο σχεδιασμό, αλλά από την άλλη πλευρά η διατήρηση συντεχνιακών προνομίων πάση θυσία από διάφορους επαγγελματικούς κλάδους στη σημερινή οικονομική συγκυρία ίσως προκαλεί το λαϊκό αίσθημα.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Γίνεται σαφές πως ο στρατηγικός σχεδιασμός της κυβέρνησης και η οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα βρίσκονται σε τροχιά σταθερής απόκλισης. Οι διαρθρωτικές αλλαγές και η όσο το δυνατόν γρηγορότερη  προσαρμογή στο νέο οικονομικό περιβάλλον θα μπορούσαν να εμφανίσουν άμεσα αποτελέσματα.

Μέσα από το capitalinvest κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί διάφορες προτάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να επιφέρουν ριζοσπαστικές αλλαγές στη λειτουργία του κράτους, με τον περιορισμό του γραφειοκρατικού και διοικητικού κόστους δίνοντας τεράστια ώθηση στην επιχειρηματικότητα και στην βελτίωση της ζωής του απλού πολίτη. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:

1.Ηλεκτρονική Ενοποίηση όλων των Υπηρεσιών του Δημοσίου
Εάν ενοποιηθούν όλες οι βασικές Δημόσιες Υπηρεσίες (εφορίες, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κτλ) υπό ένα ενιαίο πληροφοριακό σύστημα το κόστος λειτουργίας του Δημοσίου θα πέσει σημαντικά την ίδια ώρα που οι πολίτες θα γλιτώνουν δεκάδες ώρες αναμονής κάθε μήνα σε διαφορετικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Ηλεκτρονικό Δημόσιο», το Ελληνικό Δημόσιο θα μπορούσε να εξοικονομήσει 200 εκατ. ευρώ ετησίως απλώς και μόνο με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών ΤΠΕ στην Δημόσια Διοίκηση.

2.Εισαγωγή CMS (Citizen Management Systems)
Σε όλον τον κόσμο χρησιμοποιούνται συστήματα CMS (Citizen Management Systems) όπου επιτρέπουν τις περισσότερες συναλλαγές των πολιτών με το Δημόσιο Τομέα να γίνονται ηλεκτρονικά με αριθμό πρωτοκόλλου. Έτσι το κόστος και ο χρόνος αναμονής μηδενίζονται αλλά κυρίως υπάρχει ένα τεράστιο χτύπημα στην διαφθορά αφού με κάθε εγγραφή εκτυπώνεται και αριθμός ηλεκτρονικής πρωτοκόλλησης και κανείς δεν μπορεί να πάρει την σειρά κανενός. Τα ΚΕΠ θα μπορούσαν να βοηθούν τους πολίτες που δεν έχουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές στο σπίτι.

3.Καταχώρηση όλων των Δαπανών του Δημοσίου Τομέα Ηλεκτρονικά
Παράλληλα πρέπει όλες οι δαπάνες προμηθειών του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα να καταχωρούνται ηλεκτρονικά ώστε να υπάρχει εύκολος έλεγχος και να σταματήσει η κατασπατάληση Δημόσιου Χρήματος σε ότι αφορά την υπερτιμολόγηση των προμηθειών. Πλανάται όποιος νομίζει ότι η κατασπατάληση Δημόσιου Χρήματος έχει εκλείψει λόγω της κρίσης. Αν υπάρχει ηλεκτρονικός έλεγχος, το κόστος των Δημοσίων Προμηθειών (κεντρική διακυβέρνηση, ΟΤΑ, δημόσιοι οργανισμοί κτλ) θα πέσει κατακόρυφα και θα μπορέσει έτσι να μειωθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού χωρίς επιπλέον φοροεισπρακτικά μέτρα.

4. Επίσπευση των διαδικασιών του ΕΣΠΑ και του νέου Επενδυτικού Νόμου
   Τα κονδύλια του ΕΣΠΑ μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο στα χέρια της κυβέρνησης προκειμένου να διατεθεί ζεστό χρήμα στην αγορά. Πρέπει να προκηρυχτούν άμεσα προγράμματα τα οποία είναι έτοιμα από τον προηγούμενο Μάιο και καλύπτουν όλους τους κλάδους της Ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα πρέπει να ψηφιστεί άμεσα ο νέος Επενδυτικός Νόμος ο ποίος θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο απλουστευμένος και προσαρμοσμένος στις νέες οικονομικές συνθήκες. Είναι δεδομένο πως μέσα από τις επενδύσεις θα υπάρξει επανεκκίνηση της οικονομίας, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, μείωση της ανεργίας, και κατά συνέπεια αύξηση και των εσόδων του κράτους από την άμεση και έμμεση φορολογία.
5. Πάταξη της φοροδιαφυγής
   Το τεράστιο πρόβλημα της φοροδιαφυγής αποτελεί μια ανοικτή πληγή του πολιτικού μας συστήματος και δυστυχώς καμία κυβέρνηση δεν μπόρεσε να την εξαλείψει. Καταρχήν η ηλεκτρονική ενοποίηση όλων των δημοσίων υπηρεσιών με τις εφορίες θα μπορούσε πολύ εύκολα να εντοπίσει πληθώρα οικονομικών στοιχείων που αποκρύπτονται και τα οποία δεν φορολογούνται. Παράλληλα η αυστηρή και ταχύτατη τιμωρία όσων φοροδιαφεύγουν θα αποτελούσε το καλύτερο παράδειγμα πως το κράτος είναι αποφασισμένο να τιμωρήσει όσους παρανομούν και σίγουρα θα απέτρεπε πολλούς από το να φοροδιαφύγουν. Τα διαφυγόντα έσοδα  από την φοροδιαφυγή εκτιμώνται από 10 έως 28 δις ευρώ ετησίως, ποσά τα οποία εάν εισπράττονταν δεν θα χρειαζόταν η χώρα να μπει στην περιπέτεια των μνημονίων και της λιτότητας.

Η εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων ουσιαστικά θα μπορούσε να αποτελέσει και την καλύτερη διαφήμιση για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα καθώς το κράτος θα λειτουργούσε εξορθολογισμένα, χωρίς χρονοβόρες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και θα αποτελούσε σύμμαχο κάθε υποψήφιου επενδυτή.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Η παρούσα δόση των 52,4 δις ευρώ είναι σίγουρα πολύ σημαντική για την Ελληνική Οικονομία αλλά δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση την λύση του Ελληνικού Προβλήματος. Παραπάνω αναφέρθηκαν μόνο κάποια από τα κακώς κείμενα της Ελληνικής πραγματικότητας, ενώ είναι δεδομένο πως υπάρχουν πολλά ακόμα προβλήματα που δυσκολεύουν τις όποιες προσπάθειες για διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Ο εύκολος δρόμος των οριζόντιων και φοροεισπρακτικών μέτρων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι των μνημονίων δεν αποτελεί καν λύση για την Ελλάδα σήμερα. Αυτό που απαιτείται είναι η εκκίνηση ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ κράτους και κοινωνικών φορέων με τελικό σκοπό την αναδιοργάνωση και τον εξορθολογισμό όλου του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα.
 

◘ Νικήτας Δημητρόπουλος 

Investment & Technology Solutions

21/12/2012